एक फन्को मारेपछी "ईन्द्रमायाको देशमा”
चितवन कविडाँडाका एल.बि. छेत्री । पेशाले प्रेरणाका स्रोत भन्न रुचाउछु म उँहालाई । साहित्य वरिपरी र साहित्य बाहिर रहेर पनि सदैव केहि गर्नुपर्छ, गलत गर्नुहुन्न र डराउनु पनि हुन्न भनेर झकझकाइरहने एल.बि. छेत्रीलाई म आफ्नो अभिभावक ठान्दछु । बस् । एउटा सन्तान भएर अभिभावकको व्यक्तिगत जिवनिमाथी यत्ती मात्र बोले मैले । अब लागौं ईन्द्रमायाको देशतिर ।
विमोचन अगावै चर्चामा आइसकेको यस कथा सङ्ग्रह विमोचन पश्चात गुपचुप रहने त कुरै भएन । मण्डला थिएटरको हलमा श्रावण ९ गते शनिबारको दिन ईन्द्रमायाको देश विमोचित भयो । सबै पाठकको लागी उक्त देशमा घुम्न, खेल्न, रमाउन प्रवेश खुला गरियो तर रु २०० को टिकट कटेर मात्र । म छुटको अफरमा परे र रु १०० मै पाए प्रवेश अनुमती । प्रवेश अनुमती पाएको करीब २ हप्तापछी मात्र घुम्न निस्कने अवसर जुर्यो मलाई । त्यसपछी लागे म 'ईन्द्रमायाको देशमा' । ९४ पृष्ठको यस सङ्ग्रहभित्र जम्माजम्मी २२ वटा कथाहरु सङ्ग्रहित छन् । एडगर एलेन ले भने झै पाठकको रोजाई बुझेरै हुनुपर्छ कथाकारले बिल्कुलै छोटा धारका कथाहरुलाई प्रश्रय दिनुभएको छ । 'राष्ट्रानीर्माण' बाट सुरु भएको कथाको लहरले 'उसले फेरी सपना बुन्नु छ' मा पुगेर बिट मारेको छ । छोटा छोटा वाक्यांशहरु छन् जसले गर्दा पढिरहन पट्यार लाग्दैन । क्लिष्ट शब्दहरुलाई प्रवेश निषेध गरिएको छ जसले गर्दा हामी जस्ता भर्खरै बामे सर्न खोज्दै गरेका पाठकहरुलाई वाक्यांशहरुले बोल्न खोजेको भाव बुझ्न खासै कठिन पर्दैन । डा. गोविन्दराज भट्टराई कै शब्दमा भन्नुपर्दा - लेखक नारिप्रती अत्यन्तै संविदनशिल हुनुहुन्छ । एउटा शिक्षित व्यक्तिले नारिप्रती जती संविदनशिल हुनुपर्छ त्यती नै उदारता र स्नेह प्रकट गर्नुभएको छ । साथै, पुरुषको दम्भ, अहङ्कार, प्रेम, सद्भाव, सबै पक्ष छर्लङ्ग पारेर विभिन्न कथाले प्रस्ट्याएका छन् । हरेकजसो कथामा सफल नारी पात्र उपस्थित छन् । यस कथा सङ्ग्रह 'ईन्द्रमायाको देशमा' मा नारी स्वतन्त्रताको खोजी र आत्मनिर्माणको अद्धितिय शक्ती प्रकट गरिएको छ ।
परिवर्तन एक्कासी हुँदैन । समयसँगै विस्तारै हुँदै जान्छ । जस्तो कि २१औं शताब्दिमा तत्कालै परिवर्तन खोजिएको जातभातको कुरा । यो कुरा पछिल्लो पुस्ताले अबलम्बन गरेता पनि हाम्रा बुवाआमा तथा हजुरबुवा हजुराआमा को पुस्तालाई पाच्य हुँदैन । उँहाहरुको मानसिकताले आफुभन्दा तल्लो जातको मान्छेलाई घरभित्र पस्न, उनिहरुले छोएको खाना खान स्विकृती दिदैन । यो सत्य हो ।