कृतिभित्र प्रवेश गर्नु अगावै रिल भन्नाको मतलव झट्ट सम्झे - क्यासेटका रिलहरु । जब म कृतिभित्र प्रवेश गरे तब ति क्यसेटवाला रिलहरु कही बजेनन र निकालेनन कोइलिदेवी का स्वरहरु, नारायण गोपाल का आवाज हरु अनि गोपाल योन्जन का संगितहरु ……….। "चौबीसरिल" भित्र उतारिएका चौबीस शिर्षकका रिलहरु पढिरहदा बहुतै आनन्दानुभुत गरे मैले र पढिरहदा लेखक सँग-सँगै प्रत्यक यात्राहरुमा समावेश भएको स्वर्णिम कल्पनाभित्र हराइरहे म ।
म जस्ता सामान्य वर्गका पाठकहरुको लागी शब्दको समुन्द्रमा सयर गर्न निकै सजिलो छ किनकी यस रिलभित्रका शब्दहरु सरल छन र बगेका पनि छन एकनासले उसरि नै ।
शिर्षक र शब्दसँगको तालमेल निकै मजबुत लाग्यो मलाई । रुखको बिम्बमा कविता, कविता यात्राको गोरेटो, सास्कृतिक बिम्ब , जिवन: साझा बसको अन्तिम सिट, नदी र जिवन, चोर बाटो हुँदै माडि, सेप्टेम्बर एघारको एठन, साठी सालको डायरि, सांग्रीलाको हृदय र साइकलको क्यारियरमा समुन्द्र शिर्षकका रिलहरु अझ विशेष लाग्यो मलाई ।
माया पाण्डेको प्रसंगले भित्री हृदयमा नै कता-कता चिसो महसुस भयो अनि लागिरह्यो - यदी भगवान हुन्थे भने मायालाई क्यान्सर लाग्ने नै थिएन । क्यान्सर नलागेको भए न उसले पढाइ छाड्ने थिइ न त यत्ती छिट्टै यो संसार नै ।
अन्तकृया कार्यक्रममा सुनेकी थिए सबैको गुनासो एउटै थियो - लेखकका जिवनसंग सम्बन्धित सबै प्रसंगहरु समेटिएका छन तर तिनै प्रसंगहरुको साक्षी "ज्योति" को प्रसंग कही कतै पनि भेटिएन । किन ? त्यसै अनुरुप अक्षरहरु संग दौडिरहदा "ज्योति" खोजिरहे मैले पनि । प्रकट दाइको गजलका प्रसंगमा "ज्योति" भेटे । त्यसपछी ढुक्कका साथ अगाडी बढे म । कमसेकम एक ठाउँमा भएपनी छाम्न पाए मैले "ज्योति" भन्ने नाम ।
अफसोच, चौबिस रिल पढिरहदा निबन्ध पढेको महसुस कही कतै गर्न पाइन मैले । “कवी र सपना” बाट सुरु भएको रिल “हरियो दिल्लिमा लेखकहरु” सम्म नै कविता नै कविताका बिम्बहरु भेटिन्छन र लागिरह्यो मैले निबन्धमा हैन कविताका अक्षहरु माथी नजर डुलाईरहेकी छु ।
“साठी सालको डायरी” माथी घोतलिइरहदा मनमा एउटा प्रश्न चिन्ह खडा भयो । लेखिएको छ - नयाँ वर्षको प्रारम्भ नयाँ होस भन्ने चाहना थियो । यस्तै भयो । बिहानै बाबाबाट नयाँ वर्षको शुभकामना पाएँ तर औपचारिकतामा बाबालाई शुभकामना भन्नै सकिन ।
औपचारिकतामा बाबालाई शुभकामना भन्न किन सक्नु भएन ? यस कौतुहलताले मलाई कुत्कुताइ रह्यो तर दुर्भाग्य, यस कौतुहलतालाई मेट्ने शाब्दिक बिम्बहरु कृतिको अन्तिम पाना सम्ममा पनि कही कतै भेटिन मैले ।
धरतिमा रुख रोप्नु मानिसको धरती प्रतिको प्रेम हो । कवितामा रुख रोप्नु कविको कविता प्रतिको प्रेम हो । यसै अनुरुप निबन्धकार Bhupeen Bhupeen ले कविता प्रतिको अपार प्यार प्रकट गरेर खुलेआम कविताको प्रेमी बनेको घोषणा गरेका छन ।
मलाई पनि खुलेआम भन्न मन लागेको छ – “चौबीसरिलको” प्रेमिका हुँ म ।