Monday, April 24, 2017

कविता : रहे पो पृथ्वी बाचौला हामी

(  विश्व अर्थ आवर अवसरमा सिर्जित कविता  )


तिमी बिना न मेरो अस्तित्व छ
न म बिना तिम्रो अौचित्य छ
हामी एउटै कागजका दुई पाना हौ
तिम्रो जगेर्ना मेरो कर्तव्य
मेरो संरक्षण तिम्रो दायित्व
त्यसै‌ले त,
जमिन, जंगल, जल, वायु इक्वल टु पृथ्वी
पृथ्वी इक्वल टु वातावरण
वातावरण इक्वल टु मानिस

पुर्ण वेवास्ताका साथ, वेविचारका साथ
रछ्यान पल्तिर गोप्य वस्त्रलाई आँखा चिम्लेर मिल्काएझै
एकआपसका अन्तरनिहित
सम्बन्धहरुलाई उ पर हुत्याएर
गड्याङगुडुङको सन्त्रास्तमा
अन्धो हुण्डरीबाट बचाउन
एक जोडी परेवाले छोपेझै आफ्ना चल्लाहरु
छपक्क छोपेर अात्मघाती व्यवस्था
हालेझै गरेर आफ्नै आँखामा छारो
वातावरण, वातावरणीय सम्पदा
जैव, जैविक विविधता
प्रकृति, प्राकृतिय सुन्दरता
समाज, सामाजिक विनम्रता
अनि प्रजातीय संशाधनलाई बेवास्ता गरि
हामी आफ्नै खुट्टामा बञ्चरो हानिरहेछौ
र बढाइरहेछौ जिवनका चुनौतीहरु
या घटाइरहेछौ अायु ??

बिशेषत लोकतन्त्रको खोल ओढेर
पुजीवादी व्यवस्थाको पुच्छर समात्दै
जीवन विरोधी, समाज विरोधी र भविष्य विरोधी
उपभोगवादी, मुनाफाखोर र लालची व्यवस्थापनको
पछिपछि दगुर्ने हामी
सोचेनौ , सोच्दैनौ पनि
तर अबुझ बनेर गरिरहन्छौ प्रश्न -
यो जलवायु परिवर्तन किन ??
भूमण्डलीय तापक्रमको वृद्धि किन ??
यतिविघ्न वायु प्रदुषण किन ??
किन दिनानुदिन घटिरहेछ कृषि उत्पादन ??
किन फेरिइरहेछ फल्ने, फूल्ने, पाक्ने याम ??
किन बढ्दैछ ब्याक्टेरियाको सङ्क्रमण ??
किन बढ्दैछ प्राकृतिय विनाश ??
अनि किन बढीरहेछ अापसमा अमानवियकरण ??
परिणामत: जसले लोक हैन
आफ्नै, हाम्रै सबथोक खोसिरहेछ एकएक गरि

भलै, नबुझे पनि नजाने पनि
महसुस जरुर गर्न सक्छौ हामी
हिजोकोभन्दा आजको‍ जीवन चक्रले
सामना गर्दै गइरहेको - संकटको स्थिति
बढ्दै गइरहेको - वाधा व्यवधानको स्थिति
अनि महसुस गर्न सक्छौ हामी - प्रकोपको स्थिति

स्यार्र कोरेर फालेको एक काटी सलाई ह‍ो
तर उसैले जलाउने सामर्थ्य बोकेर हिड्छ दुनियाँ
उसै, गरेको गल्ती सानो हो
तर परिणाम निम्तिन्छ अकल्पनीय
र, पारिदिन्छ संकटमा जीवन
अन्ततोगत्वा पुर्याउछ पारिस्थितिक प्रणालीमै खलल
यसर्थ , सोचेर बेलैमा, दिएर तनमन
लगाएर जिउज्यान, बढाउँ पाइला अगाडि
जसको लागि ढक्ढक्याउनुछ सरकारी नितिको ढोका
बढाउनुछ विद्युतिय सर्वसुलभता
त्यसपछि अाफसेआफ हुनेछ दाउराको उपभोग कम
तत्पश्चात स्वत: कम कार्बनडाईअक्साइडको उत्पत्ति
र स्वत: न्युनिकरण हरितग्यासको उत्पादन

हामी पर्खिरहेछौ समय
समयले पर्खिरहेछ घाम
अब हुन्न यसैगरि खुम्चिएर हामी
उठौ, पहल थालौ -
रोकौ - वनजंगलको विनास
रोकौ - खनिजजन्य इन्धनको अधिकतम उपयोग
र, रोकौ - अौधोगीकीय प्रदुषण विस्तारै - विस्तारै

रहे पो पृथ्वी , रहला वातावरण
भए पो वातावरण , बाचौला हामी